Rusłan i Ludmiła to wiersz 1820 napisany przez Aleksander Puszkin, uważany za jednego z największych pisarzy rosyjskiej literatury wszechczasów. Wiersz jest napisany jak bajka z epickim wydźwiękiem i składa się z sześciu piosenek i epilogu.
Historia odtwarza porwanie Ludmiły, córki księcia Włodzimierza z Kijowa, z rąk potężnego czarnego czarodzieja i podróż rycerza Rusłana, aby ją uratować.
Puszkin zaczął pisać wiersz w 1817 roku, uczęszczając do Cesarskie Liceum Carskie Sioło. Inspirowały go różne tradycyjne narracje, które słyszał w dzieciństwie i miał pewne problemy z opublikowaniem wiersza, ponieważ kiedy ukazał się on w 1820 roku, przebywał na wygnaniu na południu kraju z powodu wyrażania poglądów politycznych, takich jak oda Libertad.
W 1828 roku opublikowano wyretuszowaną wersję tekstu, która cieszyła się największą popularnością. Znaczenie Rusłana i Ludmiły w Rosji przyczyniło się do powstania ważnych dzieł, takich jak np. Opera Michaiła Glinki o tej samej nazwie (1842), film wyprodukowany przez Związek Radziecki w 1972 roku oraz film oparty na operze Glinki, by wymienić tylko kilka przykładów.