O le mastic resin, e sau ia Chios

O se tasi o le sili ona masani oloa a Eleni ma sau mai le lalelei Chios motu: la mastic resin, e iloa foʻi i le Sipaniolo o mastic pe pulu.

O lenei sili ona manogi resin faalenatura sau mai se ituaiga o mastic (pistacia lentiscus) e tupu naʻo le itu i saute o lenei motu. O ona uiga totino ma lona manogi tulagaʻese o le iʻuga o le faʻapitoa uiga o le tau o lenei vaega o le Aegean ma o le tuʻufaʻatasia o le laueleele i lenei itu o Chios. O lona lelei e sili atu le maualuga nai lo isi resins pei o paina po o sekati.

O se oloa ma tele faʻaoga

O le faʻaaogaina o lenei resin e afua mai i aso onamua. Ua faʻamaumauina i le Eleni masani sa faʻaaogaina e atualalaina tagata ua oti, a o iai i le Tausaga o Roma O se oloa e matua faʻatauaina e tamaʻitaʻi o aiga mamalu, na latou lamuina e aveʻese le leaga o le manava ma fai foi ma mea e faʻafefeteina ai nifo. E moni lava o le upu Sipaniolo "chew" e mafua mai i lenei faʻaoga tuai o mastic resin.

I taimi o le emepaea o Ottoman, na avea le mastic o se oloa taugata. O lona gaoi na faasalaina i le oti. O le igoa Take o le motu o motuo le a le uiga "Paʻu motu".

I taimi lata mai nei, na mafai ai ona faʻaogaina lenei resitara maoaʻe, ua faʻateleina, ua taʻutaʻua ile lalolagi atoa. Aso nei mo se faʻataʻitaʻiga, o loʻo faʻaaogaina i le gaosiaina o ni mea fai musika ma o loʻo iai i le tuufaatasiga o vali ma vali. E faʻaaogaina foi o se digestive ma i le gaosia o cosmetics. I le aotelega, sili atu nai lo le 60 faʻaaoga eseese o lenei oloa ua uma ona lisiina.

Ile vaega ole gastronomic, ole mastic resin e tele mea e fai atu ai, e iai lona sao taua ile faʻa Eleni, Cypriot, Syria ma Lebanei. E aunoa ma le alu i se isi mea, le lauiloa Eleni 'ava malosi lamu o loʻo iai se aofaʻi laʻititi ae tele. Ae le gata i lea, e masani lava i Chios ma isi vaega o Eleni ona faʻaopopo ni nai mataua o resin i falaoa, keke, aisa kulimi, keke ma kuki.

Chios mastic o se vaega taua o le chrism, le suauʻu paʻia faʻaaoga mo le faʻauʻuina i ekalesia Orthodox.

Faʻafefea ona tupu le mastic resin?

Ua tele seneturi ua teʻa, ae o le faiga mastic resin o le faʻagaioiga, e faigata lava ona suia mai lena taimi seʻia oʻo mai nei. I masina o Aukuso ma Setema, e faia ai e le aufaifaatoʻaga ni faʻasologa o tipi i totonu o le paʻu o le laʻau. O le sua gelatinous amata loa ona tafe i fafo, pa'ū ese i le tulaga o tele, susulu loimata.

A maeʻa le 15 poʻo le 20 aso o le paʻu e paʻu i lalo o le laʻau, mago ma fausia ai se mautu vaega e valu ese e le au toto ma fufulu i le vai fou. O le vitio o loʻo sosoʻo mai o loʻo faʻamatalaina lelei ai le faiga.

O le Chios mastic resin culture na filifilia e avea Masani faʻaleaganuʻu measina o tagata soifua saunia e UNESCO ia Novema 27, 2014.

Fesuiaʻiga o ituaiga mastic

E lua ituaiga autu ole mastic resin. Latou eseese mai le tasi i le isi e ala i lo latou tikeri o le mama:

• Resin mastic masani, pogisa i le lanu, aofia ai le tele o mea leaga. Tusa lava foi, e matua talisapaia mo ana soifua maloloina meatotino mo digestive galuega.
• Resin mastic loimataPale lanu samasama i le lanu, talatala i le paʻi ma tioata i ona foliga mai. E aulelei tele ma sili ona manogi. E faʻamalosia i luga o lala mastic ma e le paʻu i le eleele, o le mafuaʻaga lea e sili atu le mama nai lo masani mastic. O le tau o le kilokalama o loimata mastic loimata e tusa ma le 150 Euro.

Mastichochoria: o le resin taulaga

O le itu i saute o Chios e iloa ile igoa ole Mastichochoria (Eleni, "mastic people"). E i ai le aofaʻi o 24 localities o latou gaosiga o loʻo aofia ai i totonu o le Puipuiga Tofiaina o Amataga e le Iuni a Europa.

Faʻatasi ai ma nofoaga e ola ai mai le galueaina o le mastic, e tatau ona tatou taʻua Pyrgi, Mesta, Armolia, Kalamoti y kalimasia, faatasi ai ma isi.

O le gaosiga o mastic resin i luga o le motu o loʻo i lima o se paʻaga e tasi na faʻavaeina i le 1938. O lenei faʻalapotopotoga foi e pulea le Chios Resin Museum, o loʻo ofaina ai se faʻaaliga tumau i le gaosiaina o lenei oa faʻanatura, lona tala faʻasolopito, ana togafiti metotia ma le faʻaaogaina eseese o loʻo avane ia nei.

I le aso Aukuso 18, 2012, a tetele afi afi i Chios lea na faamalosia le aveʻese mai o taulaga e lima i saute o le motu ma na faʻatafunaina tusa ma le 7.000 hectares o vaomatua ma fanua faʻatoʻaga. O le faʻaleagaina na faʻatamaʻia lava i le itulagi o Mastichochoria, lea e tusa ma le 60% o le mastic na leiloa. O le gaosiga o gaosiga o mastic na pagatia a Lavea faigata ma na faʻatoa mafai ona toe maua mai muamua tulaga faʻalenatura i ni nai tausaga talu ai.