De eerste belangrijke periode van de nederlandse architectuur het was tijdens de Nederlandse Gouden Eeuw uit het begin van de 17e eeuw. Door de welvarende steden groeide de economie enorm.
Er werden nieuwe gemeentehuizen en pakhuizen gebouwd. Kooplieden die een fortuin hadden verdiend, lieten de nieuwe huizen bouwen langs een van de vele nieuwe grachten die werden gegraven in en rond verschillende steden en dorpen (voor defensie- en transportdoeleinden) en huizen met sierlijke gevels die gunstig waren voor de nieuwe staat.
Op het platteland werden nieuwe landhuizen gebouwd, hoewel niet in dezelfde aantallen. Enkele bekende architecten uit die tijd waren Jacob van Campen (1595-1657), Lieven de Keys (ca. 1560-1627) en Hendrik de Keyser (1565-1621).
Op het einde van de 19e eeuw was er een opmerkelijke neogotische of neogotische stroming, zowel in de kerk als in de openbare architectuur, met name door de katholieke Pierre Cuypers, die zich liet inspireren door de Franse Viollet -le- Duc. Het Rijksmuseum in Amsterdam (1876-1885) en Amsterdam Centraal Station (1881-1889) behoren tot de hoofdgebouwen.
In de 20e eeuw speelden Nederlandse architecten een prominente rol in de ontwikkeling van moderne architectuur. Vanuit de begin 20e-eeuwse rationalistische architectuur van Berlage, architect van de Beurs van Berlage, ontwikkelden zich in de jaren twintig drie groepen met elk hun eigen visie in welke richting de moderne architectuur zou moeten gaan.
Onder de expressionistische architecten vallen M. De Klerk en PJ Kramer in Amsterdam op (zie Amsterdamse School) en onder de functionalisten Mart Stam, LC van der Vlugt, Willem Marinus Dudok en Johannes Duiker die goede relaties hadden met de internationale modernistische groep CIAM.
In de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw vormde een nieuwe generatie architecten als Aldo van Eyck, JB Bakema en Herman Hertzberger, bekend als het 'Generation Forum' (de naam van een tijdschrift genaamd Forum), een verbinding met internationale groepen zoals Team 50.
Van de jaren tachtig tot heden werden Rem Koolhaas en zijn Office of Metropolitan Architecture (OMA) een van 's werelds toonaangevende architecten. Met hem vormde hij een nieuwe generatie Nederlandse architecten werkend in een modernistische traditie.